Het regenseizoen is nu echt begonnen in Mzuzu. Het weer loopt in een vast patroon. Als de avond valt, begint het in de verte te bliksemen. Dat kan de hele nacht duren, meer of minder dichterbij. Voor het ochtendlicht om 5 uur regent het, soms hard, soms gestaag. Bijna iedere nacht valt er hemelwater. De boeren hebben hun richeltuintjes klaar om te zaaien. Bovenop de richels stoppen ze eerstkomende tijd maiszaad op gepaste afstand in vingerdiepe gaatjes, samen met kunstmest. Wanneer de mais kniehoog staat, gaat er nog een urea kunstmest over heen en dan maar bidden dat de regens niet teveel zullen storten om alles weg te spoelen of te doen verrotten. Is dat het geval, dan lijdt men honger. Zelfs als de regens zich keurig gedragen hebben maar net 2 weken te vroeg ophouden, dan verdroogt het gewas en is er ook honger.
Overdag is het bewolkt of knalt de zon naar beneden. De ergste hitte is nu wel voorbij. Hoe warm het is, schijnt niemand te interesseren. Er is geen thermometer in heel Mzuzu te koop. Nou ja, gelijk hebben ze, er valt toch niks aan te veranderen. Geeft ook niet, daar is een weerapp voor.
Waar de boeren – en iedereen is boer – hun veldjes schoonschrapen van verdroogde restanten van vorig jaar, willen wij – de aanhangers van biologisch boeren op Gods manier – maar al te graag die restanten op onze tuintjes gooien. Dit voorkomt uitdroging van de aarde en stimuleert het bodemleven waardoor de vruchtbaarheid verbeterd. Ik heb een strook van 3 meter in het verlengde van m’n grasveld ‘ingepikt’ en afgezet met restanten bakstenen en stenen uit het veld. Je ziet de boeren denken “rare mzungu die dat afval wil, maar ok, hoeven wij het niet in de fik te steken’’. Gisteren in de ochtendkoelte tot 8 uur, heb ik het laatste waardevolle afval bijeengeschraapt. Buurtkindertjes begonnen me spontaan te helpen. De brutaalste begon mij te imiteren door ook een armvol verdroogd goed op mijn tuintje te gooien, ondertussend breed en verwachtingsvol glimlachend. Zou de mzungu het waarderen? Of gaat ze ons wegjagen?
“Aaahhh, taonga shomeini, dank je wel” moedigde ik hem aan. De andere 5 kinderen volgden. De jongste een schattig en bijdehand meiske van een jaar of 4, het oudste brutaaltje leek me 12. Met waarderende, aanmoedigende geluiden deden ze nog meer hun best. Dát was iets nieuws: mzungu helpen.
Het gebaar ‘komen’ kenden ze. Wijzen naar de rand van het terras met een neerwaardse beweging, resulteerde in een keurig rijtje kindertjes. De kombucha was gelukkig net klaar, nog wat zoetig. Allemaal een halve beker vol, oooh heerlijk!!
Bij het weggaan, deden we een ‘high five’. Hun dag was weer goed. Zo goed zelfs dat, toen ik later thuiskwam, ik uit de verte ‘high five’ hoorde gillen. Dat kregen ze even hard teruggegild. Schaterlach. Ik zag het groepje kids dansen in de verte.
‘Buurman’ had om me gewacht. Een kleine, dikke man die voor de overheid had gewerkt maar nu met pensioen was, vertelde hij. Hij kwam als goeie buur even dag zeggen. De velden pal naast mijn huis, tot aan helemaal beneden in de vallei, zijn van hem, beweert hij. O ja? Ik had in januari een deel van die grond belopen met Satiel, rondom de perimeters van diens terrein. Ik hoop niet dat het een gevecht wordt met die onsympathieke, gluiperige buurman die corruptie uit zijn poriën straalt. Diegene met de beste bewijzen op papier, ofwel het meeste ‘schuift’, zal de winnaar zijn. Hoe goed Satiel zijn huis heeft bedocumenteerd vraag ik hem aanstonds.
Dat grote, pompeuze huis zit me toch al niet lekker. Satiel denkt dat hij de lening kan terugbetalen door er een guest house van te maken. Volgens mij ligt het véél te afgelegen met super slechte toegang. Bovendien stikt het in Mzuzu al van de gastenverblijven die elkaar doodconcurreren. Verwacht niet dat van overheidswege hierover enige controle of restrictie is. Mijn advies aan hem is het aan de buurman te verkopen die op ‘zijn terrein’ in de toekomst huizen voor hem en voor ieder van zijn 5 kinderen neer wil zetten. Dat het daarvoor wel pittig steil afloopt, is zijn sores.
Bid alsjeblieft mee voor een vreedzame oplossing.
Satiel en Ephraim hebben hun tijd tot nu toe doorgebracht met het zoeken, kopen en vervoeren van bouwmaterialen voor Enyezini. Bakstenen worden in het droge seizoen gebakken. De grond bewerken gaat beter wanneer het wat zachter is door regens. Er wordt al overal gebouwd. Mzuzu breidt zich als een olievlek razendsnel uit. Vanaf mijn terras zie ik al 12 huizen in aanbouw. Bakstenen zijn schaars geworden en de kwaliteit laat vaak te wensen over. Als vliegen naar de stroop stort Satiel zich op een gerucht dat er ergens stenen te koop zijn. Daarom duurt het zo lang.
De beste electricien van het SMART Centre had glad vergeten dat hij mij zou bellen. Drie keer heb ik het hem gevraagd! Als ik hem uiteindelijk een berichtje stuur dat hij zijn kans verkeken heeft om het hele dorp en de school van Enyezini op het electriciteitsnet aan te sluiten, kan hij me ineens wel appen met een stomme smoes. Ja dag! Iets vergeten is menselijk maar zo vaak als Afrikanen wat vergeten, daar is iemand met dementie heilig bij !
Ik waag de gok voor een persoonlijk zonnesysteempje zelf maar. Met een beetje navraag over wat en waar ik e.e.a. moet kopen, heb ik nu dan toch een paneel 120Wp (effectief waarschijnlijk 90Wp), 30 Amp controller (te groot maar voor het kleine prijsverschil is het goed plannen voor de toekomst), de oude accu van mijn Toyota Rush (ik zie wel of die voldoet) en een 500 W inverter (van DC naar AC) zodat ik niet meer om stroom voor de laptop hoef te bedelen. En het werkt ook nog !! Suffie had vergeten….hear, hear…. 12V lampjes aan te schaffen dus moet suffie het nog even met het ene kleine zonnelampje doen.
In het kort: ik ben nu stroomonafhankelijk dus wil ik naar Enyezini verhuizen waar nog een politiehuis leeg staat. Daar is alleen geen internet en vaak ook geen telefoonverbinding, dus appen gaat sporadisch. Wordt wel wennen, “losgesneden” te zijn van de grote wereld. Alle eerste levensbehoeftes heb ik intussen vergaard dus ik kan naar het dorp verhuizen waar de mensen zijn waar ik voor werk. Door de week een keer naar Mzuzu voor inkopen en contacten, en zondags naar de kleine maar fijne huisgemeente die me aan thuis doet denken.
Voordat ik vertrek, moeten we weer de plannen voor de perimeterafscheiding van 1 km !! lang voor de school bijstellen. Een muur rondom gaan we niet doen vanwege de hoeveelheid bomen dat het bakken van stenen kost. Een hekwerk van manshoog gaas blijkt boven budget. Dan maar gewoon een hekwerk van 3 prikkeldraden, tot navelhoogte. Het hoeft alleen dieren binnen, en mensen buiten te houden. Ik ben niet van plan me te laten verleiden voor de statusgevoeligheid van Satiel en Ephraim die het liefst voor het mooiste en meest pompeuze gaan. We zetten gewoon de tering naar de nering. Onder het hekwerk planten we lokale, prikkende struiken en tegen de tijd dat de palen door de termieten verorbert zijn, zijn de prikkers groot genoeg om de afscheidingstaak over te nemen. Tegen de termieten wordt meestal het effectieve maar peperdure en superchemische solignum gebruikt. Ik laat hout liever een weekje zich verzadigen in een bad van afgewerkte motorolie dat anders gewoon over de grond gegoten wordt. Iets minder vervuilend en effectief. Moeten we wat vaker met de kwast langs de palen. Niet gevreesd, het woord ‘onderhoud’, en vooral ‘uitvoerend onderhoud’ gaan we systematisch in de hoofden, en de handen, van de studenten pompen.
Ik begin me te realiseren dat een school ontzettend veel ‘macht’ over studenten heeft. De school stuurt, leert, indoctrineert, dirigeert. De school bepaalt voor een groot deel wat de kids in hun latere leven gaan doen en hoe ze zullen leven. Wat een verantwoording !!!
Zeker een gebedspunt
om daar met wijsheid, naar Gods wil mee om te gaan !!