Na een vermoeiende reis liep ik met mn oogleden op de kuiten de aankomsthal van Lilongwe Airport uit, 19 uur na vertrek uit Amsterdam. De 3 koshere maaltijden, – jaja, zelfs 1 goed voor Pesach – die ik verorbert had waren niet voldoende vullend geweest.
Het taaie kalkoen-kaasbroodje ad €7 (!!!) van Nairobi Airport coffee shop proefde ik nog telkens weer in m’n keel. Hoop niet dat ik nu al salmonella te pakken heb.
Satiel, onze contactpersoon, had gisteren geapped “zul je me herkennen?”. “Vast wel,” appte ik terug “en anders jij mij wel. Ben waarschijnlijk de enige alleenreizende blanke vrouw.” Dat laatste had ik mis. Er zaten nog 5 andere loslopende blanke vrouwengezichtjes in het vliegtuig. Plus nog twee vrouwen met halfbloedjes van kinderen. (Nederlandse) toeristen niet meegerekend.
De wereld gaat vooruit.
Satiel had mij eerder in de gaten dan ik hem. Breeduit lachend stelde hij zich voor. De spleet tussen zijn voortanden was nog breder dan ik op de foto’s had gezien. Makkelijk herkenbaar attribuut, tussen al die donkere gezichten die in mijn ogen toch veel op elkaar lijken.
Onze auto, een witte Nissan Tiida die Satiel pas had aangekocht, stond klaar, met chauffeur want Satiel heeft (nog) geen autorijbewijs. Vandaag mag de chauffeur nog links rijden. Morgen gaan Satiel en ik zelfstandig naar Mzuzu, 6 uur naar het noorden, de stad waar ons projectendorp Enyezini maar 25 km vandaan ligt.
De chauffeur manoeuvreerde heel voorzichtig om de 20 cm diepe gaten in de wegen heen waar precies een autoband in kan verdwijnen. De garages zullen het hier druk hebben met assen en wielophangingen vervangen.
De door elkaar wemelende mensen, auto’s, brommers en tuktuks (die heten hier toektoektoeks vanwege het pruttelgeluid van hun motortjes) is typisch voor heel Afrika. Lawaai, uitlaatgassen, getoeter en geschreeuw horen er bij, tenminste…… langs de geasfalteerde doorgaande wegen in de steden.
Zodra je afslaat een wijk in, ben je in het nadeel in een auto. De ongeasfalteerde ‘wegen’ hebben diepe geulen van de erosie door het wegstromende water bij regenval. Er ligt overal afval waarin schapen, geiten of kippen fourageren. Kinderen van alle maten staren de mzuma (blanke vrouw) aan maar groeten vriendelijk terug. Vrouwen lopen af en aan in hun vrolijk gekleurde gewaden, vaak met een schaal op het hoofd, of hun winkeltjes te bestieren. Mannen en jongens staan in groepjes bijeen, ‘belangrijke’ zaken aan het bepraten.
We stopten bij Satiels huis. Hij heeft nu een huis met stroom en een waterkraan. We stapten de best ruime maar schemerachtige kamer binnen. Het was benauwend warmer dan buiten. Een paar zitbanken en -stoelen stonden langs de kanten opgesteld. Kleden versierden of verborgen ze, net als aan de wanden en voor de ramen. Satiels zoontje, een pienter jochie van 5, lag op de koele gladbetonnen grond voor de tv. Zijn wat oudere dochter was nog even naar bijles. Hij had haar van de privéschool gehaald omdat hij die te duur vond. Ze kreeg nu les op een goede school waar de nonnen de scepter zwaaiden. Goed onderwijs is belangrijker dan goed geloofsonderricht blijkbaar.
Satiels vrouw, een lief, klein, bescheiden maar toch spontaan vrouwtje gaf me een hand met een kniebuiging. Dat doen alle vrouwen en meisjes als teken van respect.
Ze trok zich terug in de keuken. Satiel bleef doorbabbelen. Ik realiseerde me dat ik een kardinale fout had begaan door geen speciale presentjes mee te nemen. Of mijn verontschuldigingen, over t druk hebben de laatste tijd en zo meer, echt geaccepteerd werden, kon ik niet goed uitmaken.
Satiels vrouw, stalde pannen en borden uit op de grond. Er kwam een teiltje en een kan met water tevoorschijn. De gastheer bediende iedereen voor het handen wassen. Heel bijbels. Ik goot hem het water over de handen op zijn beurt.
Je behoorde 2 zachte, eigenlijk smakeloze, maismeel koeken te nemen met daarbij een klein beetje ‘relish’, ofwel gehakt, en een schepje groente. De relish kunnen de meesten zich hooguit een keer in de week veroorloven. Vandaag hadden ze een speciale gast.
De maaltijd was veel smakelijker dan ik ook in Burkina Faso had geproefd. Daar kreeg je ook zachte koeken, maar dan van gierst. Wel gezonder maar gewoon niet lekker. En vaak een zwart, gedroogd visje en een sausje waar een paar blaadjes kool in dreven. Non merci.
Ik bedankte Satiels vrouw nog eens voor haar kookkunsten. Wat een schatje.
We liepen naar zijn winkeltje. Echt -tje. Anderhalve bij anderhalve meter. Daarin lagen uitgestald mini porties van allerlei grutterswaren. Omozakjes voor 1 wasbeurt. Kleine zakjes met kruiden. Eenkopsoploskoffie. Halve onsjes suiker. Zeepjes, lucifers, losse snoepjes, eenportie jammetjes, half onsje olie in een zakje, en zo meer. Mais, pinda’s, rijst en bonen kon men los uit de zak kopen.
Men is er aan gewend geraakt om dagelijks eten in te kopen in dagporties. Natuurlijk ook de duurste manier. Op een beetje slimme wijze zou men al snel wat grotere porties kunnen inkopen……. ingesleten gewoontes verandert een mens niet zo snel.
Misschien eens met Satiel bepraten om ze daar wat educatie in te geven?? Uiteindelijk krijgt hij zijn winst toch wel.
Toen naar zijn tweede winkeltje op de markt. Via een labyrinth aan kruipdoor sluipdoor gangetjes en minikraampjes toonde hij zijn andere, identieke winkeltje. Een jongeling nam Satiels honneurs waar. Op de markt liepen de zaken iets minder vlot dan in de wijk door de grotere concurrentie.
Aangekomen bij Mutheto Lodges kon ik uit mijn koffer Satiel toch nog een presentje geven: het boekje House of Go(l)d over de tabernakel. De chauffeur kreeg ook een exemplaar. Hij was van de Advent kerk. Ze werden graag ontvangen.
De lodge bood me een eenvoudig maar goed (en te warm) onderkomen, niet meetellend dat de al koude douche ook nog opdroogde, da’s normaal ‘savonds.
‘sMorgens heeft de zon de watertank op het dak nog niet verwarmd. Tip: ‘smiddags rond 4 uur heb je de beste kans op een warme douche. Oh, en de wifi gaat om 8 uur ‘savonds er af 🙁
Nog een tip: het Engelse koloniale tijdperk heeft ook zijn sporen achtergelaten in de stopkontakten, die driepuntsdingen waarin onze tweepuntige stekkers niet passen……mits je het kunstje afkijkt om met je pincet of autosleutel in het bovenste gat de ontsluiting van de twee onderste te bewerkstelligen.
Slapen als een roosje in een heus bed. Gewaardeerd na krappe vliegtuigstoelen. Tot morgen.